De Avontuur wordt gevaren door vrijwilligers,
schippers, maten en catering medewerkers.
Hierbij een dag uit het leven van één van onze vrijwilligers:
Avontuur op de Oosterschelde
Als de Avontuur gaat varen wordt een bemanning geregeld uit de groep van vrijwilligers. Er wordt via de website en e-mail bekend gemaakt wanneer er wordt gevaren, wie de gasten zijn en waar naar toe wordt gevaren. De beschikbare vrijwilligers melden zich dan aan en de bemanning wordt samengesteld.
Op de dag van de vaart ben je als bemanning reeds aan boord voor de gasten van een dagtrip arriveren. In overleg met de schipper (deze is gezagvoerder) en de eerste maat beginnen we het schip in orde te maken voor de betreffende dagtocht. Dit houdt o.a. in dat iedereen ervan overtuigd is dat er voldoende dieselolie in de tank aanwezig is. Een zeilschip kan nu eenmaal niet overal en altijd op de wind varen, er moet soms op de motor gevaren worden. Er moet natuurlijk voldoende zoetwater aan boord zijn, want het water waar wij op varen is zout en dat is natuurlijk niet bruikbaar om bijvoorbeeld koffie van te maken.
De Deutz uit 1958
Ook moet vooraf de motor bedrijfsklaar staan. Dat houdt in dat het vliegwiel minimaal 1 maal moet worden rond getornd met geopende indicateurafsluiters zodat eventueel aanwezige lekolie en water uit de cilinders wordt geduwd. Dit zodat we bij het starten geen waterslag krijgen, dat zou namelijk de uit 1958 daterende motor volledig kunnen vernielen. Ook dienen diverse smeerpunten onder handen te worden genomen zodat alles lekvrij en gesmeerd kan gaan bewegen. Bijvoorbeeld het schroefaslager en de glandpakking, maar ook de zeewaterpompen hebben een shot smeervet nodig. Ook moeten de nodige olieniveau’s worden gecontroleerd, zoals de carterolie van de hoofdmotor en de generator, de bovensmering, de keerkoppeling enzovoort.
Gelukkig is er een lijst in de machinekamer met alle werkzaamheden zodat je niks kan vergeten. Als laatste ook nog even het koelwaterniveau van de hoofdmotor en de generator en we zijn klaar om te gaan. Het starten wordt gedaan met perslucht uit een luchtketel. Deze ketel wordt met behulp van een compressor, op de hoofdmotor, op druk gehouden.
Het Nationale Dundoek
Nooit zal vergeten worden het Nationale dundoek op de kont van het schip te laten wapperen.
Zodra de gasten aan boord komen worden zij persoonlijk welkom geheten door de bemanningsleden en wordt de weg gewezen naar het dagverblijf.
Als alle gasten aanwezig zijn, houdt de schipper een welkomstpraatje en legt o.a. zaken uit betreffende de veiligheid, de dingen die wel mogen en de dingen die niet mogen.
De gasten worden er tevens op gewezen dat zij wel een handje mogen helpen op aanwijzing van de bemanning, bijvoorbeeld bij het hijsen van de zeilen en later het strijken en het opdoeken (inpakken) daarvan.
Er zijn altijd enthousiastelingen aanwezig die vanaf dat moment niet meer kunnen wachten.
Het dagverblijf
Na de koffie gaat het varen beginnen. Inmiddels is op verzoek van de schipper door één der maten de motor gestart. De wal-stroomkabel is losgekoppeld en de generator draait om stroom op te wekken voor alle huishoudelijke voorzieningen tijdens de vaart.
De landvasten worden los gemaakt. Landvasten zijn de touwen waarmee het schip aan de wal vast ligt.
De schipper zet het schip in beweging en dan begint het werkelijke feest voor de daggasten.
Sluis Goese Sas
In de Houthaven van Goes, de thuishaven van de Avontuur, liggen natuurlijk meerdere schepen. De schipper manoeuvreert het schip eerst rond zodat we netjes vooruit door het kanaal kunnen varen. Nu volgt, via het bruggetje bij Wilhelminadorp, de vaartocht door het kanaal van circa 30-45 minuten naar het Goese Sas. Het binnenvaren van de schutsluis is voor de meeste gasten een belevenis. Het kanaalpeil is vrijwel gelijk aan hoogwater Oosterschelde, dus afhankelijk van het tij op dat moment, gaat het water en dus ook het schip een stuk omlaag. Bij laagwater betekent dat ca. 3,5 meter.
Na het uitvaren van de sluis gaat het de Oosterschelde op en dan komt de bemanning in actie om de zeilen te gaan zetten.
De Schipper
Afhankelijk vanuit welke richting de wind komt en de windsterkte worden de zeilen één voor één gehesen. De Fok en het Grootzeil met de handlieren en de Bezaan op ellebogenstoom (met de hand dus). De enthousiastelingen die zich daarnet beschikbaar stelden beginnen vaak aan die lier te draaien alsof hun leven er vanaf hangt en zijn dan binnen een minuut uitgeteld. Naarmate het zeil hoger komt, wordt het steeds zwaarder. Logisch hè. Maar……….. dan worden een paar andere vrijwilligs aangewezen om het laatste stuk nog even te doen en dan staan de zeilen toch.
De schipper blijft op het achterdek, waar hij het roer en eventueel de motor bedient, gedurende de gehele tocht aanwijzingen geven aan de bemanning en de helpers om de vaart er in te houden. Als een schip van koers verandert zal de wind vanuit een andere hoek in het zeil blazen. Daardoor wordt de snelheid beïnvloed, zowel positief als negatief. Corrigeren is dus steeds nodig.
Ondertussen vermaken de overige gasten zich op een andere manier. Zij zitten op het dek, sommigen fotograferen, anderen maken een praatje en afhankelijk van het gezelschap is dat socializing of zakelijk netwerken.
Zeehonden op de Oosterschelde
De omgeving verandert continu voor de gasten. Het ene moment zie je Kattendijke, dan weer Wemeldinge, Yerseke, Gorishoek, enz. enz. Met een beetje geluk (en dat hebben we vaak) zien de gasten voor het eerst in hun leven zeehonden in het wild. Deze zie je tijdens laagwater op de zandbanken liggen en vaak genoeg zien ze ook een bruinvis met kop en rug boven water uitkomen. Fotografen komen toestellen- en lenzen tekort. Heel leuk.
Aan boord wordt tijdens zo’n dagtrip ook aan de inwendige mens gedacht.
De Catering
Eten en drinken wordt, afhankelijk van de gemaakte afspraken met het gezelschap, door henzelf of door de bemanning verzorgd. Onderdeel van de bemanning is/zijn dus één of meer catering-verzorgende(n).
De animo van die enthousiaste helpers om te helpen bij het opdoeken van de zeilen is dan meestal wat minder.Toch wordt vaak wel geholpen en worden de zeilen één voor één gestreken (nee…. niet op een strijkplank) en opgevouwen, vastgebonden en van huiken voorzien.
Terug door de sluis is weer voor de meeste meevarenden een belevenis.Wederom afhankelijk van het tij, we zijn immers een aantal uren verder in de tijd, moet het waterpeil weer op kanaalpeil worden gebracht door de Sluismeester.
Het terugvaren naar de Houthaven en dus het einde van de vaartocht wordt altijd als een afsluiting van een mooie vaartocht ervaren door de gasten maar ook door de bemanning.
Zij doen dit immers als hobby en om een stuk historisch erfgoed in stand te houden, daarom moet het ook voor hen leuk zijn en blijven.
Ook moet niet vergeten worden dat een aantal vrijwilligers het onderhoud en reparaties aan het schip uitvoert.
Eenmaal afgemeerd aan de kade is in een ommezien het schip leeg en de bemanning pakt even een biertje alvorens het schoon schip maakt.
Dit is een dag uit het leven van een vrijwilliger op de klassieke Zeilklipper Avontuur.
Ook vrijwilliger worden op de Avontuur? Kijk hier voor meer informatie!
